ស្ទើរតែពាក់កណ្តាលនៃមនុស្សពេញវ័យទាំងអស់មានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ឬជំងឺលើសឈាម ឬដូចដែលជួនកាលគេហៅថា "ឃាតករស្ងៀមស្ងាត់"។ ដោយសារតែសម្ពាធឈាមខ្ពស់អាចមិនមានសញ្ញា ឬរោគសញ្ញាមកខាងក្រៅ មនុស្សជាច្រើនមិនដឹងថាពួកគេមានជំងឺនេះទេ។ ជំងឺនេះក៏វិវត្តន៍យឺតៗតាមពេលវេលា និងគ្រប់វ័យ។ សូមបន្តអានដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែមអំពីជំងឺលើសឈាម និងអ្វីដែលអ្នកអាចធ្វើបានអំពីជំងឺនេះ។
តើអ្វីទៅជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាម?
ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គឺនៅពេលដែលសម្ពាធឈាមរបស់អ្នកបូមខ្លាំងជាប្រចាំនៅក្នុងសរសៃឈាមរបស់អ្នក។ ការកើនឡើងសម្ពាធលើសរសៃឈាម និងបេះដូងក្នុងរយៈពេលយូរ ធ្វើឱ្យបេះដូងរបស់អ្នកធ្វើការកាន់តែខ្លាំង និងដំណើរការគ្មានប្រសិទ្ធភាព។ មានសម្ពាធឈាមខ្ពស់បង្កើនហានិភ័យមានជំងឺបេះដូង និងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។
តើមានសញ្ញា និងរោគសញ្ញានៃជំងឺលើសឈាមដែរឬទេ?
មានការយល់ខុសជាច្រើនអំពីអ្វីដែលមនុស្សគិតថាជាសញ្ញានៃការកើនឡើងសម្ពាធឈាម។ ជាអកុសល ស្ថានភាពអាការៈមិនច្បាស់ ហើយជារឿយៗមិនមានរោគសញ្ញាអ្វី រហូតដល់សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់យ៉ាងគ្រោះថ្នាក់។
តើអ្វីខ្លះជាកត្តាហានិភ័យ?
- អ្នកដែលមានប្រវត្តិគ្រួសារមានជំងឺលើសឈាម
- មនុស្សចាស់
- អ្នកដែលមានជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ
- អ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម កូលេស្តេរ៉ុលខ្ពស់ ឬស្ទះដង្ហើមពេលគេង
វាក៏មានកត្តារបៀបរស់នៅដែលបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺលើសឈាមផងដែរ ដូចជា៖
- សកម្មភាពរាងកាយតិចតួច
- ញុំាអាហារមានជាតិសូដ្យូមខ្ពស់ និងសារធាតុចិញ្ចឹមទាប
- ភាពតានតឹង
- ផឹកស្រាច្រើនពេក
- ការជក់បារី និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់
- លើសទម្ងន់ ឬធាត់
តើខ្ញុំដឹងដោយរបៀបណាថាខ្ញុំមានជំងឺលើសឈាម?
ត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺលើសឈាមដោយអ្នកឯកទេសថែទាំសុខភាព។ ដោយសារវាមិនអាចត្រូវបានគេរកឃើញតាមរយៈរោគសញ្ញា សម្ពាធឈាមរបស់អ្នកត្រូវតែវាស់ដោយប្រើឧបករណ៍វាស់សម្ពាធឈាម។
ដូច្នេះត្រូវពិនិត្យលេខសំពាធឈាមរបស់អ្នកឱ្យបានទៀងទាត់ដោយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ ចាប់ពីអាយុ 20 ឆ្នាំ សមាគមន៍បេះដូងអាមេរិកណែនាំឱ្យពិនិត្យរៀងរាល់ពីរឆ្នាំម្តង ប្រសិនបើវាស្ថិតក្នុងកម្រិតធម្មតានៃ 120/80 mmHg។ គ្រូពេទ្យរបស់អ្នកប្រហែលជាតាមដានសម្ពាធឈាមរបស់អ្នកឱ្យបានញឹកញាប់ជាងមុន អាស្រ័យលើលេខសំពាធឈាមរបស់អ្នក។ រួមទាំងតម្រូវឲ្យអ្នកតាមដានជាមួយឧបករណ៍វាស់សម្ពាធឈាមនៅផ្ទះ។
តើខ្ញុំអាចគ្រប់គ្រង ឬបង្ការជំងឺលើសឈាមបានដោយរបៀបណា?
ជំងឺសម្ពាធឈាមខ្ពស់មិនអាចព្យាបាលបានទេ។ ដំណឹងល្អគឺថាថ្នាំ និងការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅអាចជួយរក្សាជំងឺសម្ពាធឈាមឱ្យស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងបាន។
កែលម្អអ្វីដែលអ្នកបញ្ចូលទៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក
ពេលនេះអ្នកដឹងហើយថា ជំងឺលើសឈាម និងជំងឺបេះដូងអាចកើតមកលើអ្នកបាន តោះមកមើលគន្លឹះដែលអ្នកអាចធ្វើបាន ដើម្បីប្រាកដថាវាមិនកើតមកលើអ្នក។
ជាដំបូង និងសំខាន់បំផុត វាជារឿងសំខាន់ត្រូវចៀសវាងការជក់បារី និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងច្រើន ដែលអាចដាក់សម្ពាធតានតឹងដែលមិនចាំបាច់លើរាងកាយ និងបេះដូងរបស់អ្នក។
បន្ទាប់មក ការមានទម្ងន់ដែលមានសុខភាពល្អគឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ប្រព័ន្ធសរសៃឈាមបេះដូងដែលមានសុខភាពល្អ។ ប្រជាជនអាមេរិកជិតបីភាគបួនគឺធាត់ ឬលើសទម្ងន់ ដែលបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺលើសឈាម ជំងឺបេះដូង និងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ ហើយខណៈអ្នកអាចមានធាតុផ្សំហ្សែនទៅនឹងលក្ខខណ្ឌទាំងនេះ អ្នកអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យជំងឺរបស់អ្នក និងធ្វើការឆ្ពោះទៅរក ទម្ងន់ដែលមានសុខភាពល្អតាមរយៈការញ៉ាំអាហារដែលមានតុល្យភាពល្អ។
- ចាប់ផ្តើមតាមរយៈការកាត់បន្ថយជាតិខ្លាញ់ឆ្អែត និងខ្លាញ់នៅក្នុងអាហារចៀន ប៊ឺរ និងអាហារកែច្នៃ រួមទាំងនំខេក និងខូគី។
- កំណត់ ឬជៀសវាងអាហារសម្បូរជាតិសូដ្យូម និងភេសជ្ជៈមានជាតិស្ករ។
- ផ្ទុយទៅវិញ ចូរផ្តោតលើការទទួលទានអាហារ និងអាហារសម្រន់ដែលពោរពេញទៅដោយវីតាមីន សារធាតុរ៉ែ និងជាតិសរសៃ ដូចជាបន្លែ និងផ្លែឈើ ប្រូតេអ៊ីនគ្មានខ្លាញ់ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិទាំងមូល។ ជម្រើសអាហារដែលសមហេតុផលទាំងនេះនឹងធ្វើឱ្យអ្នកឆ្អែតបានយូរ និងអាចធ្វើអោយសុខភាពបេះដូងរបស់អ្នកប្រសើរឡើង។
ផ្លាស់ទីរាងកាយរបស់អ្នក
ការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយអាចជួយកាត់បន្ថយទាំងសម្ពាធឈាម និងកម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុលរបស់អ្នក។ តាមរយៈការដុតកាឡូរីដោយការហាត់ប្រាណ អ្នកអាចដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់សរសៃឈាមបេះដូងមួយចំនួន រួមមាន៖
- រក្សាទម្ងន់ដែលមានសុខភាពល្អ
- ធ្វើអោយឈាមរត់បានប្រសើរឡើង
- កាត់បន្ថយហានិភ័យពីជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង
បន្ថែមពីលើអត្ថប្រយោជន៍ទាំងអស់ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់បេះដូង ការធ្វើលំហាត់ប្រាណអាចជួយការពារការបាត់បង់ឆ្អឹង ធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវការគេង បង្កើនកម្រិតថាមពល និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង។
គ្រប់គ្រងភាពតានតឹង
ទំនាក់ទំនងរវាងភាពតានតឹង និងសម្ពាធឈាមខ្ពស់នៅតែត្រូវបានសិក្សា។ យើងដឹងហើយថា ស្ត្រេសប៉ះពាល់ដល់លក្ខខណ្ឌ និងអាកប្បកិរិយាផ្សេងទៀតដូចជា ភាពធាត់ ការជក់បារី និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់សម្ពាធឈាម។ ការស្វែងរកវិធីកាត់បន្ថយ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹងរបស់អ្នកគឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សុខភាពរបស់អ្នក។
- អនុវត្តការថែទាំខ្លួនឯង
- កត់កំណត់ត្រា និងស្វែងរកវិធីផ្សេងទៀតដើម្បីបញ្ចេញអារម្មណ៍របស់អ្នក។
- ហាត់ដកដង្ហើមវែង សមាធិ ឬយូហ្គា
- ទៅព្យាបាលដោយចលនា ឬការប្រឹក្សា
ផ្តោតលើអ្វីដែលអ្នកអាចគ្រប់គ្រងបាន
កត្តាហានិភ័យមួយចំនួនសម្រាប់ជំងឺលើសឈាម និងជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងមិនអាចផ្លាស់ប្តូរបានទេ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ផ្នែកភាគច្រើន សុខភាពបេះដូងស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់អ្នក។ វាចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅតូចៗដែលអាចមានឥទ្ធិពលវិជ្ជមាន និងប្រកាន់ខ្ជាប់ជាមួយនឹងការផ្លាស់ប្តូរទាំងឡាយសម្រាប់រយៈពេលវែង។
Teladoc Health ចាប់ដៃគូជាមួយក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង និយោជក ផែនការសុខភាព មន្ទីរពេទ្យ និងអង្គការផ្សេងទៀតដើម្បីផ្តល់ជូនសមាជិក និយោជិត អតិថិជនរបស់ពួកគេ ចូលទៅកាន់ដំណោះស្រាយថែទាំនិម្មិត។ មិនថាអតិថិជនត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យ អ្នកព្យាបាលរោគ អ្នកឯកទេសអាហារូបត្ថម្ភ ឬគ្រូបង្វឹកទេ Teladoc Health អាចផ្តល់ការធានារ៉ាប់រងដល់អតិថិជន។
នេះហើយដែលធានារ៉ាប់រងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់។ ជាមួយនឹង AIA សម្រាប់ជីវិត ជាមួយនឹងអត្ថប្រយោជន៍នៃការព្យាបាល អ្នកអាចរ៉ាប់រង ការចំណាយលើការព្យាបាលរហូតដល់ 26 លក្ខខណ្ឌនៃ ជំងឺមហារីក ជំងឺខួរក្បាល ថ្លើម សួត តម្រងនោម បេះដូង និងជំងឺប្រព័ន្ធសរសៃឈាមចាប់ពីដំណាក់កាលដំបូងរហូតដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ ព្រមទាំងការប្តូរសរីរាង្គសំខាន់ៗផងដែរ។ ជាមួយនឹងការធានារ៉ាប់រងចាប់ពីដំណាក់កាលដំបូង អ្នកអាចធានាបាននូវមូលនិធិមួយកញ្ចប់សម្រាប់ការព្យាបាលទាំងក្នុងប្រទេស ឬក្រៅប្រទេស។ អ្វីដែលអ្នកត្រូវផ្តោតលើគឺការព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយដោយអ្នកមិនបាច់បារម្ភពីវិក្កយបត្រពេទ្យនោះទេ។
អត្ថបទខាងលើគឺមានបំណងផ្តល់ជាព័ត៌មានតែប៉ុណ្ណោះ។ AIA មិនទទួលខុសត្រូវលើការខាតបង់ទាំងឡាយណាដែលអាចកើតមានឡើងដែលទាក់ទងព័ត៌មានដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទនេះ។
- https://www.heart.org/en/health-topics/high-blood-pressure/why-high-blood-pressure-is-a-silent-killer
- https://www.heart.org/en/health-topics/high-blood-pressure/the-facts-about-high-blood-pressure/what-is-high-blood-pressure
- https://www.heart.org/en/health-topics/heart-attack/understand-your-risks-to-prevent-a-heart-attack
- https://www.keckmedicine.org/10-blood-pressure-myths-and-facts/
- https://www.heart.org/en/health-topics/high-blood-pressure/why-high-blood-pressure-is-a-silent-killer/know-your-risk-factors-for-high-blood-pressure
- https://www.heart.org/en/health-topics/consumer-healthcare/what-is-cardiovascular-disease/heart-health-screenings
- https://www.cdc.gov/nchs/fastats/obesity-overweight.htm
- https://www.cdc.gov/obesity/data/adult.html
- https://www.cdc.gov/cholesterol/prevention.htm
- https://www.cdc.gov/physicalactivity/basics/pa-health/index.htm